نظارت و اشکال‌زدایی سیستم جلسه سیزدهم

در این جلسه از آموزش دستورهای لینوکس می‌رسیم به مبحث نظارت روی سخت‌افزار و اتصالات شبکه، یک مدیر سیستم باید توانایی بررسی و حل مشکلات سیستم را در مواقع ضروری داشته باشد ممکن است در مواقعی لود سرور بالا رفته و مشکلاتی ازجمله down شدن سرویس‌ها را همراه داشته باشد و یا اتصالات و پکت‌های بی‌شماری از سمت آدرس‌هایی محدودی به سمت سرور شما باعث اشغال منابع سرور شده و شمارا زحمت بیندازد.  

در این‌گونه از موارد شما باید توانایی این را داشته باشید که سریعاً وارد عمل شده مشکل را یافته و بهترین راهکار را جهت برون‌رفت اعمال کنید.

یکی از منابع مهم و همیشه درگیر در سیستم رم هست، شما باید مرتباً میزان خالی و پر بودن رم را بررسی کنید و در صورت لزوم به صورت سخت‌افزاری منابع را افزایش داده و یا برای خروج از overload شدن راهکاری پیدا کنید.

free –m

این دستور میزان فضای استفاده‌شده و فضای خالی رم را برحسب مگابایت به شما نمایش می‌دهد.

در مواقعی شما یک پروسه را در سیستم پیدا می‌کنید که هیچ نیازی به آن ندارید و یا باید در حال حاضر آن پروسه را ببندید و یا حتی در مواقعی در لینوکس شما به صورت معمول نمی‌توانید یک سرویس را غیرفعال کنید و پروسه آن کماکان در پس‌زمینه در حال اجراست در این موارد توسط دستور زیر می‌توانید به‌طور حتم آن را ببندید.

kill -9 process_id

شما باید به‌جای process_id عدد مربوط به شماره PID آن پروسه را ابتدا پیدا کنید و سپس با جایگزینی آن را ببندید، برای پیدا کردن شماره پروسه‌ها می‌توانید از دستورهای مختلفی همچون ps و یا top استفاده کنید.

توسط دستور زیر می‌توانید آخرین باری که سیستم راه‌اندازی مجدد شده را مشاهده کنید.

last reboot

لینوکس توسط کرنل و ماژول‌های که توسط آن راه‌اندازی می‌شود اجرا و کاربردی می‌شود در لینوکس توسط دستور زیر شما می‌توانید فهرستی از ماژول‌های در حال اجرای روی سیستم را مشاهده کنید.

lsmod

اگر بخواهید فهرستی از فایل‌هایی که یک پروسه در حال استفاده از آن‌ها هست را پیدا کنید می‌توانید از دستور زیر استفاده کنید.

lsof -p process_id

همان‌طور که قبل‌تر هم اشاره کردیم توسط دستور ps می‌توان پروسه‌های سیستمی را مشاهده کرد، این دستور توسط سوییچ‌های آن کاربردی می‌شود و نمونه‌ای از این دستور که نمایش تمامی برنامه‌های در حال اجرا را ممکن می‌کند به شکل زیر هست.

ps –eafw

شاید در مواقعی بخواهید وابستگی هر پروسه به دیگری را به صورت یک نمایش گرافیکی و درختی مشاهده کنید که لینوکس یک دستور برای این کار در نظر گرفته که می‌توانید از آن استفاده کنید.

pstree

دستور بسیار مهم بعدی دستور top هستش که به جرات می‌توان گفت تمامی مدیران سیستم به صورت روزانه از آن استفاده می‌کنند.

این دستور تمامی پروسه‌ها، میزان استفاده از منابع را به صورت در لحظه نمایش می‌دهد و ابزاری قدرتمند برای سنجش کارای و رفع مشکل سیستم است.